Czy koronawirus powoduje łysienie? Czy wypadanie włosów po przechorowaniu Covid-19 może wymknąć się spod kontroli? U kogo wypadanie będzie większe, a u kogo przejdzie niezauważalnie? Jakie mechanizmy grają tu pierwotną rolę? Wyjaśniam, zapraszam!
Przypadek "19"
Pracując w ostatnim czasie z moimi trychologicznymi pacjentkami, także wieloletnimi, zaobserwowałam wzmożone niezidentyfikowane zwiększone wypadanie włosów. Podczas wywiadów za każdym razem okazywało się, że dana osoba przechorowała Covid-19.
Z grupy ponad 20 przebadanych ostatnio przeze mnie osób, wypadanie włosów po koronawirusie za każdym razem pojawiało się w dość krótkim okresie od złagodzenia objawów chorobowych.
Natężenie wypadania zależne było od pogorszenia stanu naskórka oraz nasilenia stanu chorobowego.
W przypadku stanów chorobowych przebiegających z wysoką gorączką, wypadanie pojawiało się wcześniej - w przeciągu 3-4 tygodni i miało duże natężenie.
W przypadku stanów chorobowych przebiegających bez większych dolegliwości, wypadanie pojawiało się po około 4-6 tygodniach i miało średnie natężenie.
W przypadku stanów chorobowych przebiegających bezobjawowo, wypadanie pojawiło się po około 6-8 tygodniach i miało niewielkie natężenie.
Wyraźnie widoczne oznaki wypadania włosów miały miejsce w przypadku chorób towarzyszących, gdzie naskórek również ulegał silnemu pogorszeniu.
Wypadanie włosów a stres metaboliczny
Stres metaboliczny to umowna nazwa na szereg powiązanych ze sobą dolegliwości chorobowych, które wpływają na ogólny stan organizmu. Innymi słowy, każda ogólnoustrojowa (nawet leczona) choroba wpływa na stan skóry. Ogólnie rzecz biorąc, osłabienie organizmu zawsze odbije się na skórze głowy a tym samym na włosach.
Wypadaniu włosów sprzyjają zaburzenia hormonalne – w tym choroby tarczycy, choroby ogólnoustrojowe (np., cukrzyca czy choroby wątroby), choroby autoimmunologiczne (np., choroba Hashimoto). Choroby wirusowe przebiegające z wysoką gorączką, znacząco obciążają funkcjonowanie układu odpornościowego, na skutek tego często występuje wzmożone wypadanie włosów. Jeśli pacjent dodatkowo jest obciążony chorobą ogólną organizmu, następuje silny efekt sprzężenia telogenowego.
Grupa ryzyka - Kto jest bardziej zagrożony wypadaniem włosów po przechorowaniu koronawirus?
Wypadanie włosów "pocovidowe" mogą nasilać dolegliwości, które znacząco wpływają na odporność organizmu, m.in.:
Obniżone stany samopoczucia oraz nerwice, depresje.
Niedobory: witaminy D3, magnezu, witamin z grupy B
Niedokrwistość
Problemy hormonalne
Jak dolegliwości ogólne organizmu wpływają na wypadanie włosów?
1. Prawidłowy stan hormonalny to równowaga immunologiczna organizmu. Rozchwianie hormonalne obniża odporność. Coraz częściej przyjmuje się, że hormony żeńskie, takie jak estrogeny czy progesteron wykazują działanie przeciwzapalne. Kobiety w ciąży rzadziej zapadają na koronawirus, a dzieci z tych ciąż zwykle mają negatywny wynik testu.
2. Choroby przebiegające z nadmierną suchością naskórka, powodujące jego głębokie łuszczenie i stan zapalny, takie jak łojotokowe zapalenie skóry, niedoczynność tarczycy a także niedobory z zakresu witamin z grupy B, z łatwością mogą wywołać silne wypadanie włosów.
3. Nadmierne wydzielanie łoju przez naskórek sprzyja miniaturyzacji mieszka, a tym samym możliwości rozwinięcia się wypadania androgenowego.
4. Nadpotliwość i wilgotność naskórka sprzyja rozwojowi drobnoustrojów i stanom zapalnym mieszków przy chorobie hashimoto, cukrzycy i nadczynności tarczycy.
Czy można przewidzieć zbliżanie się procesu wypadania włosów?
Wypadanie telogenowe wykazuje szereg objawów wstępnych. Eliminacja objawów na poszczególnych etapach ich występowania daje bardzo dobre wyniki w leczeniu objawowym tego typu wypadania.
Objawy przepowiadające wypadanie telogenowe z podziałem na etapy.
ETAP 1 - Dyskomfort skóry głowy objawiający się suchością i napięciem powłok naskórka.
ETAP 2 - Świąd, nadwrażliwość i lekkie pieczenie naskórka skóry głowy.
ETAP 3 - Kłucie, świąd, pieczenie i ból naskórka podczas dotykania.
ETAP 4 - Samoistne utrzymywanie się bólu naskórka, stan zapalny powierzchniowy.
Objawy opisane w etapie 4rtym określane są mianem trichodynii i zgłasza jest około 30% pacjentów z grupy telogenowej.
UWAGA! Wypadanie telogenowe, mimo przykrych objawów subiektywnych, nie wykazuje rumienia ani stanów zapalnych naskórka. Jeśli występują, są związane z innymi procesami. Dlatego ten typ wypadania jest często bagatelizowany, gdyż neuroza naskórka nie jest wizualnie objawowa. Obiektywnie, można zauważyć płożenie włosów - włosy ulegają położeniu, a mieszki przestają być aktywne i otwarte.
Bardzo uproszczony schemat wypadania telogenowego przy chorobach wirusowych przebiegających z podwyższoną temperaturą ciała:
GORĄCZKA -> INDUKCJA CYTOKIN -> INICJACJA FUNKCJI WYGASAJĄCYCH DLA KOMÓREK MIESZKÓW WŁOSÓW -> PRZEJŚCIE MIESZKÓW W FAZIE KATAGENU DO TELOGENU.
Wypadanie czy łysienie?
Zgodnie z powyższym schematem, z fazy aktywnego wzrostu, włosy są kierowane do fazy wypadania. Wypadanie telogenowe może objąć włosy katagenowe w różnym procencie. Jeśli proces apoptozy keratynocytów (obumierania komórek produkujących włosy) obejmie większość włosów w fazie katagenu, mamy do czynienia z łysieniem telogenowym.
Rozgraniczenie obu procesów jest bardzo ważne, aby zadziałać prawidłowo.
Leczenie wypadania telogenowego
Najlepszą formą leczenia wypadania telogenowego jest zapobieganie, gdyż rozpędzone wypadanie telogenowe jest procesem niereagującym na działania wstrzymujące. Proces można spowolnić w trakcie jego trwania, by przebiegał mniej dokuczliwie, a włosy szybciej w międzyczasie odrastały. Jednak głównym punktem bezpieczeństwa staje się zapobieganie:
1. Kontroluj wyniki badań!
Wypadanie telogenowe jest bardzo "wrażliwe" na inne dolegliwości organizmu i spójnie z nim działa. Aby zapobiec nawrotom, musisz kontrolować podstawowe parametry organizmu, takie jak: morfologia, żelazo, ferrytyna, OB, CRP, stężenie wolnej trijodotyroniny (T3) oraz badanie poziomu tyroksyny (T4), a także TSH. Bardzo potrzebnym badaniem jest też badanie na poziom witaminy D3.
2. Obserwuj naskórek całego ciała!
Skóra bardzo szybko reaguje na sytuacje niekomfortowe dla z niej z punktu widzenia organizmu. Nagłe zmiany zachowań skóry głowy, takie jak przejście z przetłuszczania na przesuszenie i na odwrót. Pojawianie się wyprysków czy złuszczania, którego wcześniej nie było. Leżenie włosów na skórze głowy, specyficzny zapach naskórka, to elementy przepowiadające. Usunięcie w tym czasie przyczyny i reakcja objawowa na stan naskórka, pozwoli Ci skutecznie "zabezpieczyć" proces wypadania włosów.
3. Prowadź kalendarzyk cyklu menstruacyjnego
Regularność cyklu miesiączkowego, powtarzające się symptomy samopoczucia kobiecego, świadczą o stałej regularnej pracy organizmu. Nie zapominaj o badaniach cytologicznych, badaniu piersi i korzystaj regularnie z badań u lekarza ginekologa.
4. Suplementacja.
W okresach zwiększonego zapotrzebowania na witaminy i mikroelementy, warto suplementować preparaty złożone zaprojektowane z myślą o włosach. Zawierają zwykle witaminy grupy B, magnez, cynk, potas, biotyna. Nie zapominaj o witaminie D3 i oleju DHA - pij tran!
Zanim jednak sięgniesz po preparat złożony, sprawdź jego skład. Nie może pokrywać się z nadmiarami w Twoim organizmie! Często trafiają do mnie pacjentki z bardzo wysokim żelazem, suplementujące preparaty złożone zawierające kolejne dawki żelaza. To bardzo niebezpieczne!
Sięgaj po naturalne metody uzupełniania niedoborów i wzmacniania organizmu. W przedłużeniu fazy wzrostowej pomogą Ci procyjanidyny. Są to naturalne przeciwutleniacze. Poprawiają dotlenienie komórek i skutecznie przedłużają czas ich pracy oraz ukrwienie. Znajdziesz je w żurawinie, czarnej porzeczce, głogu i argininie.
5. Pielęgnuj skórę głowy
- Nawilżaj! - możesz stosować wystepcjalizowane preparaty bezpośrednio na skórę głowy, kilka razy w tygodniu, np. kwas hialuronowy, mocznik, kolagen, żel aloesowy, żele z żywokostem, jałowcem, świetlikiem.
- Natłuszczaj!
* Masz bardzo suchą skórę? Stosuj naturalne olejki bezpośrednio na skórę głowy, np. z pestek śliwek, migdałowy, jojoba.
* Twoja skóra jest tyko trochę przesuszona? Dodawaj olejki bezpośrednio do preparatów nawilżających, tworząc wcierki lipidowe. Na łyżeczkę żelu, przyjmij 5 kropel wybranego olejku.
* Dokucza Ci świąd? Do wcierki lipidowej dodaj naturalnego olejku eterycznego z jałowca lub kadzidłowego.
- Złuszczaj! - peeling enzymatyczny raz na tydzień dla skóry głowy to absolutny niezbędnik. Możesz korzystać z gotowych peelingów skierowanych do skóry głowy lub naturalnych- na bazie enzymu z dyni, cukru trzcinowego czy oliwy (z oliwek).
6. Postępuj ostrożnie z pobudzaniem porostu
Proces pobudzania porostu powinien być zaplanowany i przeprowadzany etapami. Nagłe i intensywne działania na mieszki włosowe, które przeszły do fazy wypadania (telogen) lub tkwiące w fazie przygotowującej do wypadania (katagen), może przyczynić się do nagłego, niekontrolowanego procesu wypadania. Zamiast zatrzymać proces, który jest nadmierny, zadziałasz pobudzająco, nie dając czasu skórze na regenerację i właściwe przygotowania do fazy anagenu. (Więcej na temat skali mocy wcierki i działania etapowego, przeczytasz w krótkich postach na Instagramie).